De steenmarter behoort tot de groep marterachtigen, zoals de otter, das, boommarter, bunzing, hermelijn en wezel. Hij is ongeveer even groot als een kat, maar slanker en staat lager op zijn poten.
De steenmarter heeft een donker- tot vaalbruine vacht met een witte, gevorkte bef die uitloopt tot op de voorpoten. Daarin verschilt hij van de boommarter die een meer afgeronde vaak gelige bef heeft. Beiden hebben een lange, ruige pluimstaart.
Sinds 1942 is de steenmarter beschermd, omdat hij in Nederland toen vrijwel niet meer voorkwam. Tegenwoordig zorgt de steenmarter in sommige gebieden, vooral in Zuid-Limburg, rond Nijmegen en Groningen nogal voor overlast. Hij schuwt de nabijheid van de mensen niet, hij is een zgn. cultuurvolger. De steenmarter eet ongeveer alles: ratten, muizen, konijnen, vogels, eieren, wormen, vruchten en veel van wat wij aan eetbaars achterlaten.
De steenmarter slaapt overdag. In bewoonde gebieden verblijft hij graag op zolders, niet alleen om te slapen, maar ook om zijn jongen groot te brengen. Het mannetje, dat solitair leeft, zoekt ’s nachts zijn meerdere vrouwtjes die ook ieder hun eigen territorium hebben, op: deze verzorgen de jongen alleen. Wanneer dit op een zolder het geval is, krijgt men vaak te maken met stankoverlast door de mest en urine maar ook van de kadavers die de marter als voedsel mee naar boven neemt, waardoor men ook nog met maden en vliegen te maken kan krijgen. Omdat de steenmarter een territoriumdier is, zult u dus nooit meer dan 5 marters (moeder met ten hoogste 4 jongen) tegelijkertijd kunnen zien of in uw omgeving hebben. Vanaf september zijn de jongen groot genoeg om zelfstandig te gaan leven; zij worden dan ook hardhandig (dit gaat gepaard met vechten, geschreeuw etc.) door moedermarter verjaagd en worden gedwongen hun eigen territorium (leefgebied) te zoeken.
Wanneer u een marter op zolder hebt, merkt u dat meestal het eerst aan lawaai: het lijkt net of er inbrekers in huis zijn. De steenmarter is een speels dier en rent ’s nachts graag heen en weer en speelt met zijn soortgenoten. Een permanente oplossing om de marter buitenshuis te houden, is goed te kijken naar de toegangen die de marter gebruikt om het huis binnen te komen. Wanneer dit een boom is kunt u deze snoeien of een zgn. marterkraag om de stam bevestigen (dit is een soort lampenkap waar de marter niet overheen kan kruipen). Dergelijke marterkragen kan ons bedrijf voor u op maat maken en bevestigen. Vóórdat u deze maatregelen neemt, moet u wel zeker weten dat u geen marter met jongen in uw huis heeft. De marter versleept zijn jongen wel naar een andere verblijfplaats, maar als de marter niet meer terug kan komen om zijn jongen te halen, hebt u een probleem erbij ………
Ook wanneer u een oude doek in de opening (vaak onder de eerste rijen dakpannen) stopt die door de marter wordt gebruikt, verdrijft u hem. Omdat de marter overdag slaapt, kunt u de doek overdag in het gat duwen. ’s Anderendaags zult u zien dat de doek naar binnen getrokken is of naar buiten geduwd. Dat is een teken dat de marter is vertrokken. Om er zeker van te zijn dat hij/zij niet terugkomt, stopt u de doek nogmaals terug. In de meeste gevallen zit de doek daags erna nog op zijn plaats, hetgeen betekent dat de marter niet teruggekomen is. De marter is nl. héél gevoelig voor het verstoren van zijn ingang(en). U kunt het gat dan permanent dichtmaken met wat draadgaas en purschuim.
Er zijn ook anti-marter apparaatjes in de handel. Deze werken met hoogfrequent geluid waar de marter niet tegen kan. Voor gebruik binnenshuis ter verjaging van de marter moet u echter goed weten waar de marter naar binnen kan, of er verder geen openingen zijn aan bijv. de andere kant van de woning etc. Het apparaatje heeft nl. slechts een beperkt bereik.
In sommige gevallen raken mensen licht in paniek door de overlast die de steenmarters ’s nachts veroorzaken; men is ook vaak bang voor hem. Voor de steenmarter hoeft u echter niet bang te zijn. Hij valt geen mensen aan, behalve wanneer hij echt in het nauw gedreven wordt of zijn jongen worden bedreigd zal hij zichzelf en zijn jongen natuurlijk verdedigen. De steenmarter zal ook niet gauw door een openstaand raam of openstaande deur naar binnen gaan. Incidenteel is dit wel eens gebeurd, maar dit betrof een jonge marter die vrijwel meteen weer vertrok. Ook huisdieren gaat de marter uit de weg.
Steenmarters mogen niet gevangen worden, omdat ze beschermd zijn. Bovendien heeft dit weinig tot geen nut, aangezien zijn geursporen zeer lang aanwezig blijven. De lege plek wordt dan weer gauw ingenomen door een soortgenoot.
Hebt u konijnen of kippen, zorg er dan voor dat de hokken ’s nachts goed afgesloten zijn, ook aan de bovenkant.
De steenmarter kruipt ’s avonds en ’s nachts ook graag onder de motorkap van auto’s en uit speelsheid krabt hij aan de isolatie en knabbelt hij aan de bekabeling. De gevolgen zijn duidelijk en de schade kan behoorlijk oplopen.
Bij schade aan auto’s wordt geadviseerd: plaatsen van wc-blokjes, mottenballen of zelfs het deponeren van menselijke urine onder de motorkap: dit zijn lapmiddelen en helpen echt niet. Wij behandelen de auto’s van mensen met succes: wij plaatsen zelf een apparaatje (dit hebben wij een aantal jaren geleden zelf laten ontwikkelen) onder de motorkap dat aangesloten wordt aan de accu. Dit geeft een hoogfrequent geluid, voor de mens niet hoorbaar en heeft geen invloed op elektronische apparatuur in de auto. De auto kan geruime tijd stilstaan zonder dat de accu leeg getrokken wordt. Ook voor het verjagen van steenmarters op zolders maken wij veelvuldig gebruik van hoogfrequent apparaatjes, die tijdelijk op een strategische plek geplaatst worden. Wij onderzoeken tegelijkertijd de gehele woning, geven adviezen omtrent dichtmaken, zodat men ervan verzekerd is dat de steenmarter niet meer naar binnen kan komen. In geval van overlast door steenmarters in tuinen kan het deskundig plaatsen van een hoogfrequent apparaatje zinvol zijn. Dit dient echter eerst door onze medewerker bekeken te worden.
Tot nu toe hebben wij alle gevallen (rond de 150 meldingen per jaar) waar de steenmarter in huis woont, kunnen oplossen. De steenmarters worden door ons niet gevangen en niet gedood.
Wij verrichten al meer dan 10 jaar onderzoek naar het verspreidingsgebied van en overlast veroorzaakt door de steenmarter in Limburg, in nauwe samenwerking met de Provincie Limburg. Hiervoor krijgen wij geen subsidie. In het rapport van VZZ (Vereniging voor Zoogdierkunde en Zoogdierbescherming) naar aanleiding van een symposium over o.a. het steenmarterprobleem staat duidelijk dat BDL/Bestra een van de weinige deskundigen is op het gebied van aanpak van steenmarteroverlast. Het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij is momenteel gestart met een voorlichtingscampagne. De overheid heeft tevens de volle aandacht voor dit probleem in het kader van de nieuwe Flora- en Faunawet. In deze nieuwe wet staat de intrinsieke (eigen-)waarde van het dier centraal. Ingrijpen door de mens staat niet meer bovenaan. De overheid is ook van mening dat men een eigen verantwoordelijkheid heeft ten aanzien van o.a. de steenmarter. Men kan zelf veel
preventieve maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat de steenmarter de woning niet binnen kan komen. Het Ministerie heeft eind januari 2002 een brief naar alle gemeentes in Nederland gestuurd met het verzoek om de afhandeling van meldingen van overlast door beschermde diersoorten, zoals vleermuizen en steenmarters, mede te structureren. Ook zegt het Ministerie dat meldingen van geluids- en/of stankoverlast serieus te nemen zijn en dat gemeenten hierin hun verantwoordelijkheid dienen te nemen. In de provincie Limburg zijn wij momenteel in overleg met Stichting IKL, alle gemeentes en de provincie om de klachten afhandeling te structureren.
Mocht u steenmarters in huis hebben of anderszins last ondervinden van zijn aanwezigheid (auto) kunt u tijdens kantooruren contact met ons opnemen:
BDL/Bestra v.o.f.
Herma Smeets-Schiessl
Jean Smeets
Telefoon: 046 433 39 77 of 06 203 601 09
E-mail: info@bdl-bestra.nl
Meer informatie over ons bedrijf: www.bdl-bestra.nl